ابن شهر آشوب نقل می کند که : روزی جبرئیل بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شد و گفت : یا رسول الله ! پروردگارم بر تو درور و سلام می فرستد و می فرماید : انگشترت را در دست راست کن و نگین آن را هم عقیق قرار بده و به پسر عمویت علی نیز بگو انگشترتش را در دست راست کند و نگین آن را هم عقیق قرار دهد. پیامبر پیام جبرئیل را به علی علیه السلام رسانیدند . حضرت علی علیه السلام عرضه داشت : یا رسول الله عقیق چیست ؟ رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود : عقیق کوهی در کشور یمن است .( مناقب : ۳ / ۳۰۲ ، بحارالانوار : ۴۲/ ۶۱ ، مستدرک : ۳ / ۲۹۳ ).
روزی امیر مومنان از کنار جسد کشته ای می گذشتند که انگشتری با نگین عقیق در دست داشت . در این حال حضرت فرمود : انگشترش را برای من بیاورید . همراهان حضرت انگشتر مرد مقتول را از دستش درآوردند و به حضرت دادند . امیر مومنان نگاهی به آن انگشتر کردند و فرمودند : برای چه از صاحبت که تو را در دست داشت محافظت نکردی ؟ ( و مانع کشته شدنش نشدی ؟ ) پس انگشتر به صدا در آمد و گفت : یا علی من عقیق یمانی نیستم . ( الدر الثمین ص ۷۳ )
فضائل سنگ عقیق ۱-نخستین سنگ ایمان آورنده به خدا ، پیامبر و ائمه علیهم السلامسلمان فارسی روایت می کند که روزی پیامبر اکرم به امیر مومنان فرمود : یا علی انگشتر را در دست راست کن تا از دسته مقربان الهی باشی .حضرت عرضه داشت : یا رسول الله، مقربان درگاه الهی چه کسانی هستند ؟ پیامبر فرمود : آنها جبرئیل و میکائیل اند . باز حضرت پرسیدند : چه انگشتری در دست کنم ؟ پیامبر فرمودند : عقیق قرمز ، پس همانا سنگ عقیق ، اول کوهی است که اقرار کرد به وحدانیت خدا و پیامبری من و به وصایت تو یا علی و امامت فرزندان بعد از تو و به بودن بهشت برای محبان تو و شیعیان فرزندانت . ( علل الشرایع ۱ / ۱۵۸ ، بحار : ۴۲ / ۶۹ ، وسائل : ۵ / ۸۲ )
۲-با ایمان ترین سنگ میان سنگها امام صادق علیه السلام فر مود : دوست دارم که هر مومنی از شیعیان ما پنج انگشتر را در دست داشته باشد . یکی از آنها عقیق است ؛ زیرا عقیق باایمان ترین و مومن ترین سنگ به خدا و ما اهل بیت در میان سنگ هاست . ( جامع الاخبار : ص ۱۳۴ ، وسائل : ج ۱۴ ص ۴۰۳ ، فرحه الغری : ص ۸۸ ، التهذیب : ۶ /۳۷ )
۳-اول کوه شهادت دهنده به ولایت امیر مومنان علیه السلامامام رضا علیه السلام ضمن حدیثی در فضیلت روز غدیر فرمود : خداوند ولایت امیر مومنان علیه السلام را بر ساکنان طبقات هفتگانه آسمان عرضه کرد . پس اول کسانی که به ولایت امیر مومنان ایمان آوردند ، ساکنان طبقه هفتم آسمان بودند .خداوند ( به علت این عمل آنان ) آسمان هفتم را به عرش خودش آراست و عرش خود را در آسمان هفتم قرار داد . پس از آن ، ساکنان طبقه چهارم به ولایت امیر مومنان اقرار کردند . خداوند اسمان چهارم را هم به بیت المعمور آراست و بیت المعمور را در آنجا قرار داد . سپس ساکنان آسمان دنیا به امامت امیرمومنان اقرار کردند و ایمان آوردند . خداوند اسمان دنیا را به ستارگان مزین کرد و بعد طبقات دیگر آسمانها ایمان آوردند . سپس ولایت امیر مومنان علیه السلام را بر زمین ( هفت طبقه زمین ) عرضه کرد .اول جایی که به ولایت امیر مومنان اقرار نمود ، سرزمین مکه بود .پس خداوند آن را به وجود کعبه آراست . سپس سرزمین مدینه ایمان آورد ،پس آن سرزمین را به وجود پیامبر صلی الله علیه و آله آراست . سپس سرزمین کوفه به ولایت امیر مومنان اقرار کرد . خداوند آن را به وجود امیر مومنان آراست . سپس خداوند ولایت امیر مومنان را بر کوهها عرضه کرد ، پس اولین کوه هایی که به ولایت امیر مومنان شهادت دادند سه کوه عقیق ، فیروزه و یاقوت بودند. ( اقبال الاعمال ۲/ ۲۶۲ ، بحار الانوار ۲۷ / ۲۶۲ )
۴-تسبیح سنگ عقیق و استغفار برای دوستان محمد و آل محمدبشیر خدمت امام صادق علیه السلام عرض کرد : فدایت شوم چه نگینی بر روی انگشترم قرار دهم ؟ حضرت فرمود : ای بشیر ! چرا از استفاده عقیق قرمز و عقیق زرد و عقیق سفید غافلی ؟ پس همانا این سه عقیق ، سه کوهی هستند در بهشت که کوه عقیق قرمز بر خانه پیامبر صلی الله علیه و آله در بهشت و کوه عقیق زرد بر خانه فاطمه زهرا سلام الله علیها در بهشت و کوه عقیق سفید نیز بر خانه امیر مومنان علیه السلام در بهشت سایه افکنده است و همه این خانه ها یکی است . همانا این سه کوه ، خدا را تسبیح و تقدیس و تمجید می گویند و برای دوستان و محبان آل محمد صلی الله علیه و آله استغفار می کنند . ( امالی طوسی : ص ۳۸ ، بشاره المصطفی : ص ۶۳ ، بحار : ج۸ ص ۱۸۷ )
۵-تکلم خداوند با حضرت موسی امام صادق علیه السلام فرموده اند انگشتر عقیق در دست کنید . همانا خداوند با پیامبرش ، موسی علیه السلام بر روی کوه عقیق سخن گفت و موسی بر این کوه به مقام کلیم الهی رسید . ( مکارم الاخلاق ص ۸۷ )
۶-معراج پیامبرپیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید : در شب معراج که به آسمان ها سفر کردم ( به عرش رفتم ) به مرتبه ای رسیدم که نزدیکتر از آن ، به مقام ربوبیت ، تصور پذیر نیست . پس خداوند در آنجا با من بین دو کوه عقیق سخن گفت . ( مائه منقبه ۱۶۸ ، الشیعه فی احادیث الفریقین : ص ۱۷۸ . )
فواید سنگ عقیق۱-از بین بردن فقرامام رضا علیه السلام درباره یکی از خواص عقیق می فرماید : ( دست کردن انگشتر ) عقیق ، فقر را از بین می برد و دست کردن آن نفاق را نیز نابود می کند . (کافی ۶ / ۴۷۰ ، وسائل الشیعه : ۵ /۸۵ ، جامع الاخبار ص ۱۳۳ )
امام صادق علیه السلام در حدیثی طولانی در خواص سنگ عقیق فرمود : خیلی عجیب است دستی که در آن انگشتر عقیق باشد و درهم و دینار نداشته باشد . ( مکارم الاخلاق : ص ۸۸ ، وسائل الشیعه : ۵ / ۹۱ )
۲-وسعت بخشیدن به رزق و بی نیاز کردن از مردبشیر از امام باقر علیه السلام پرسید : : چه نگینی بر روی انگشترم قرار دهم ؟ حضرت فرمود : ای بشیر ! چرا از استفاده عقیق قرمز و عقیق زرد و عقیق سفید غافلی ؟ پس همانا این سه کوه ، کوههایی هستند در بهشت .... تا آنجا که فرمود : هر کس یکی از انواع عقیق را در دست کند و شیعه ما اهل بیت نیز باشد ، به جز خیر و خوبی و وسعت در رزق نمی بیند و بی نیاز از مردم می گردد . ( امالی : ص ۳۸ ، الامان : ص ۵۲ ، بحار الانوار : ج ۳۷ ص ۴۲ ، وسائل الشیعه ۵ / ۸۸ )
۳-افزودن بر ثواب نمازامیر مومنان علی علیه السلام می فرماید : کسی که انگشتر عقیق در دست کند و دو رکعت نماز با آن بخواند ، ثواب آن دو رکعت ، برابر با هزار رکعت نمازی است که بدون انگشتر عقیق بخواند . ( اعلام الدین ص ۳۹۳ ، بحارالانوار : ۸۰ / ۱۸۷ ، عده الداعی ص ۱۳۰ ، وسائل الشیعه ۵ / ۹۱ .)
۴-دور داشتن از قطع دست و خون ریزی شدیدروزی اعمش از اصحاب امام صادق علیه السلام به همراه حضرت در کنار قصر منصور دوانیقی ایستاده بودند که ناگهان مردی تازیانه خورده از خانه بیرون آمد . پس حضرت فرمود : ای اعمش نگاه کن و ببین انگشتر این مرد چیست ؟ اعمش پیش رفته و خوب نگریست و گفت : یابن رسول الله ، نگین انگشتر او عقیق نبود .حضرت فرمود : ای اعمش ! بدان اگر نگین انگشترش عقیق بود تازیانه نمی خورد . اعمش گفت : یابن رسول الله از خواص انگشتر عقیق بیشتر برایم بگویید ؟ حضرت فرمود : دست کردن انگشتر عقیق ، از قطع شدن دست محافظت می کند . گفت : دیگر چه خواصی دارد ؟ حضرت فرمود : از خونریزی شدید نیز جلوگیری می کند . ( مکارم الاخلاق ص ۸۸ ، وسائل الشیعه : ۵ /۹۱ )
۵-تسریع در اجابت دعا و برآوردن حوائجامام صادق علیه السلام در حدیثی در ادامه بیان فواید انگشتر عقیق می فرماید : خداوند دوست دارد دستی که برای دعا کردن به درگاهش بلند می شود ، با انگشتر عقیق باشد . ( مکارم الاخلاق ص ۸۸ ، وسائل الشیعه : ۵ /۹۱ )
امیر مومنان علی علیه السلام فرمود : هیچ دستی نزد خداوند در هنگام دعا محبوبتر از دستی نیست که در آن انگشتر عقیق باشد . ( اعلام الدین ص ۳۹۲ ، بحار ۸۰ / ۱۸۷ )
امام سجاد علیه السلام می فرماید : پیامبر اکرم فرمود : هر کس انگشتر عقیق در دست کند ( و دعا کند ) خداوند حوائجش را بر آورده می سازد . ( کافی ۶/ ۴۷۰ ، وسائل ۸۶/۵ )
۶-مانع از شکنجه و تازیانه از روی ظلمروزی مردی از کنار امام باقر علیه السلام عبور کرد که دستگاه ظالمانه حکومتی بنی امیه به ناحق او را تازیانه زده بودند . پس امام باقر علیه السلام فرمود : چرا همراه خود انگشتر عقیق نداشت ؟! اگر انگشتر عقیق در دست داشت ، به او تازیانه به ناحق نمی زدند .( ثواب الاعمال ۱۷۴ ، جامع الاخبار ص ۱۳۴ ، وسائل الشیعه : ۵ /۹۰ )
۷-ایمنی از شرّحاکم ظالم و هراس انگیزامام باقر علیه السلام فرمود : دست نمودن انگشتر عقیق انسان را از شرّ سلطان ظالم و هر چه که او از آن می ترسد و می گریزد نگاه می دارد . ( الامان ص ۵۲ ، الامالی ص ۳۸ ، وسائل ۵ /۸۸ ، بحارالانوار ۳۷ / ۴۲ )
روزی حاکم به سسربازانش دستور داد که یکی از سادات را دستگیر کنند . وقتی سربازان آن مرد را می بردند ، امام صادق علیه السلام او را در آن وضعیت مشاهده نموده و فرمود : برای او انگشتر عقیق بفرستید ( تا آن را در دست کند ) . خانواده آن مرد انگشتر عقیقی به او دادند ، پس آن مرد از حاکم اذیت و آزاری ندید .( کافی ۶ / ۴۷۱ ، ثواب الاعمال ص ۱۷۴ ، مکارم الاخلاق ص ۸۹ ، وسائل ۵ / ۸۹ )
۸-قرار گرفتن در پناه مخصوص خدا و ولیّ خدااسماعیل فرزند امام صادق علیه السلام از جدش امام باقر علیه السلام نقل می کند که حضرت به او فرمود : ای فرزندم ، هر کس شب را صبح کند ، در حالی که انگشتر عقیق در دست راست داشته باشد و هنگام صبح قبل از آنکه کسی را ببیند ، نگین انگشترش را بر گرداند بطوری که در کف دستش قرار گیرد و سوره قدر را بخواند و بعد بگوید : آمَنتُ بِالله وَحدَهُ لا شریکَ لَهُ وَ کَفَرتُ بِالجِبتِ وَ الطّاغوت وَ آمَنتُ بِسِرِّ وَ عَلانِیَتِهِم وَ ظاهِرهِم وَ باِطنِهِم وَ اَوَّلِهِم وَ آخِرِهِم ؛ خداوند او را در آن روز از شرّ آنچه از آسمان نازل می شود و به سوی آسمان بالا می رود و همچنین از شرّ آنچه در زمین فرو می رود و از آن خارج می شود ، حفظ می کند و در محافظت خدا و ولی خدا به سر می برد تا صبح را به شب رساند . ( الامان ص ۵۲ ، مفتاح الفلاح ص ۱۹ ، وسائل ۵ / ۹۱ ، مستدرک ۳ / ۲۹۷ )
۹-حرز سلامتی از هر بلاءامیر مومنان علی علیه السلام می فرماید : انگشتر عقیق در دست کنید که مایه برکت برای شما قرار داده شده است تا از بلاها و حوادث ایمن باشید . ( اعلام الدین ص ۳۹۲ ، مکارم الاخلاق ص ۸۸ ، وسائل ۵/ ۹۰ ، جامع الاخبار ص ۱۳۴ )
بشیر از امام باقر علیه السلام پرسید : چه نگینی بر روی انگشترم قرار دهم ؟ حضرت فرمود : ای بشیر ! چرا غافلی ازعقیق قرمز و عقیق زرد و عقیق سفید ؟ پس هر کس یکی از آنها را نگین انگشتر خود قرار دهد ، از جمیع حوادث و بلاها مصون و محفوظ می ماند . ( امالی طوسی ص ۳۸ ، الامان ص ۵۲ ، بحارالانوار ۳۷ / ۴۲ ، وسائل ۵ / ۸۸ )
امام صادق علیه السلام می فرماید : همانا عقیق محافظت می کند از انسان در مقابل هر گونه بلا و حادثه ای . ( مکارم الاخلاق ص ۸۸ ، وسائل ۵ / ۹۱ )
۱۰-نگاهدار انسان در سفرامام صادق علیه السلام می فرماید : عقیق حرز در سفر است و دست کردن انگشتر آن در هنگام سفر ، انسان را از خطرهای سفر محفوظ و مصون می دارد . ( کافی ۶ / ۴۷۰ ، الامان ص ۵۲ ، وسائل ۵ / ۸۹ ، و ۹۰ )
یکی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله می گوید : روزی مردی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و از دزدان قافله در مسیر مسافرت و دزدیده شدن اموالش توسط آنها شکایت کرد . حضرت فرمود : چرا انگشتر عقیق در دست نمی کنی ؟ پس همانا انگشتر عقیق انسان را از هر بدی محافظت می کند . ( کافی ۶ / ۴۷۱ ، جامع الاخبار ص ۱۳۴ ، مکارم الاخلاق ص ۸۸ ، وسائل ۵ / ۸۹ )
۱۱-عاقبت به خیری انسان در زندگیراوی از امام باقر علیه السلام پرسید : چه نگینی بر روی انگشترم قرار دهم ؟ حضرت فرمود : ای بشیر ! چرا غافلی ازعقیق قرمز و عقیق زرد و عقیق سفید ؟ هر کس از شیعیان آل محمد علیهم السلام باشد و یکی از این سه نوع عقیق را در دست کند ، در زندگی اش مگر خیر و برکت و خوبی نمی بیند . ( امالی ص ۳۸ ، الامان ص ۵۲ ، وسائل الشیعه ۵ / ۸۸ ، بحارالانوار ۳۷ / ۴۲ )
حضرت زهرا علیها السلام از رسول خدا نقل می فرمایند : هر کس انگشتر عقیق در دست کند ، همیشه خیر و خوبی می بیند . ( امالی ص ۳۱۱ ، وسائل الشیعه ۵ / ۸۸ )
پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله می فرماید : خداوند عاقبت کسی را که انگشتر عقیق در دست نماید ، به خیر و خوبی ختم کند . ( دعائم الاسلام ۲ / ۱۶۴ ، مستدرک ۳ / ۲۹۵ ، )
۱۲-بازداشتن از عذاب خداوندپیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند : زمانی که خداوند موسی بن عمران را خلق کرد ( وقتی او را در میقات به رسالت مبعوث کرد ) با موسی بن عمران سخن گفت ، سپس خداوند عنایت ویژه ای به اهل زمین کرد و از نور صورت حضرت موسی ، کوه عقیق را آفرید ، سپس خداوند قسم یاد نمود : به عزتم قسم هرگز نمی سوزانم و عذاب نمی کنم دستی را که در آن انگشتر عقیق باشد ، به شرط آنکه ولایت علی علیه السلام را در دل داشته باشد . ( المناقب ۳ / ۳۰۲ ، جامع الاخبار ص ۱۳۴ ، بحار الانوار ۴۲ / ۶۲ ، وسائل ۵/ ۸۷ )
سلمان و ابن عباس از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت می کنند که فرمود : در سفر معراج به ان مقامی رسیدم که نزدیک تر از آن به خداوند تصور شدنی نیست . خداوند با من میان دو کوه عقیق سخن گفت و خطاب رسید : یا احمد ! همانا من ، تو و علی را از نور خودم خلق کردم و این دو کوه عقیق را ( که در عرش می بینی ) از نور صورت علی بن ابی طالب خلق کردم . پس به عزت و جلالم قسم می خورم که به راستی خلق کردم این دو کوه عقیق را تا نشانه ای باشد میان موجودات و آفریده هایم و مومنان با این علامت شناخته می شوند . ( ای رسول ما ) به راستی به عزتم قسم یاد می کنم که همانا آتش جهنم را بر کسانی که انگشتر عقیق در دست می کنند و ولایت علی علیه السلام را در سینه دارند و شیعه اویند ، حرام کردم . (مئه منقبه ص ۱۶۹ ، الشیعه فی احادیث الفریقین ص ۱۷۸ )
۱۳-غم زدایی و فرح انگیزیپیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید : ( ای مردم ) انگشتر عقیق در دست کنید ، همانا تا انگشتر عقیق در دست دارید ، حزن و اندوه بر دل شما وارد نمی شود . ( عیون اخبار الرضا ۲ / ۴۷ ، وسائل ۵ / ۸۶ ، مکارم الاخلاق ص ۸۷ ، صحیفه الرضا ص ۶۲ )
۱۴-افزایش امکان برنده شدن در قرعهامام رضا علیه السلام می فرماید : کسی که انگشتر عقیق در دست کند و قرعه را بردارد ، شانس او برای برنده شدن بیشتر است و قرعه بهتری خواهد داشت . ( کافی ۶ / ۴۷۰ ، ثواب الاعمال ص ۱۷۵ ، وسائل ۵/ ۸۵ ، جامع الاخبار ص ۱۳۴ )